تاريخچه عملياتي F 14-TOMCAT
 
صنایع نظامی
MILITARY



 

هواپیمای جنگنده افسانه ای F-14 تامكت علی رغم شهرت و توانایی های بی نظیر آن و امپراطوری بی چون و چرای آن بر آسمان ها تا چند دهه، در نبردهای زیادی شركت نكرد. به خصوص نبرد هایی كه در آن ها هواپیمای دشمن به وسیله موشك فینیكس سرنگون شده باشد تعدادشان به انگشتان دست هم نمی رسد. تامكت كه در اصل برای حفاظت از ناوهای هواپیمابر و نه ماموریت های تهاجمی طراحی شده بود، در نیروی دریایی به طور بسیار محدود در چند جنگ هوا به هوا شركت كرد و عمده شكارهای این جنگنده به خدمت آن در جنگ تحمیلی توسط ایران باز می گردد كه شما فراوانی از جنگنده های نیروی هوایی بعثی عراق به وسیله این جنگنده خوش پرواز IRIAF سرنگون گشتند. در مطلب زیر به تاریخچه كوتاهی از نبرد ها و درگیری های هواپیمای تامكت در زمان خدمت سی و چند ساله این جنگنده می پردازیم:

 

 

 

1974-1975جنگ ویتنام: اگر چه تامكت بسیار دیرتر از آنچه كه می بایست به جنگ ویتنام رسید، اما این جنگنده در اسكادران های VF-1 و VF-2 به تدریج پروازهای پاترول یا گشت هوایی خود را از سپتامبر 1974 آغاز كرد و این گشت ها تا می 1975 ادامه داشت. این گشت های هوایی به عنوان بخشی از عملیات Frequent Wind انجام می شد، با وجود موفقیت های عمده فانتوم در مقابل جنگنده های ویتنامی، در طی این عملیات تامكت ها موفق به شكار هواپیماهای میگ نشدند، یعنی همان شكارهای آماده ای كه در ماموریتهای تن به تن با فانتوم به راحتی از مزرعه آسمان درو می شدند.

 

1974 تا به حال، اسكورت بمب افكن های شوروی: یكی از بازی های مورد علاقه تامكت (!) اسكورت بمب افكن های شوروی بود كه در حال عبور بر فراز ناوهای هواپیمابر آمریكا شناسایی می شدند. از آن جا كه یكی از ماموریت های اصلی تامكت حفاظت از ناوهای هواپیمابر بود، ماموریت های موسوم به «Catch that bomber» از ماموریت ها و كارهای تقریباً روزانه خدمه تامكت به شمار می رفتند. هر گاه كه جنگنده یا بمب افكن های دوربرد و استراتژیك شوروی مسلح به موشك های كروز ضد كشتی به محدوده خطر ناوهای آمریكایی می رسیدند، اف-14 های نیروی دریایی به منطقه خطر اعزام می شدند تا به اصطلاح به آن ها «خوش آمد» بگویند. این ماموریت ها در حقیقت برای سرنگون ساختن جنگنده ها یا بمبرهای دشمن انجام نمی شد، بلكه صرفاً هدف از انجام ان ها اسكورت بمب افكن تا منطقه دور از خطر و البته در صورت امكان نگاهی انداختن به تسلیحات محمول این هواپیما ها بود.


اسكورت بمب افكن Tu-95 شوروی توسط F-14 نیروی دریایی آمریكا


1988-1980، جنگ تحمیلی ایران-عراق: می دانیم كه ایران تنها كشور بعد از آمریكا بود كه به جنگنده افسانه ای تامكت مجهز بود. در 22 سپتامبر سال 1980 مقارن با سی و یكم شهریور ماه 1359 شمسی، رژیم بعثی عراق با هدف اشغال منطقه موسوم به شط العرب و جزایر استراتژیك خلیج فارس كه دارای چاه های نفتی بسیار غنی بودند، با حمله به چندین پایگاه هوایی ایران به منظور فلج ساختن قوای هوایی ایران، آتش جنگ تحمیلی هشت ساله را بر افروخت. تامكت های ایران با 270 موشك فوق پیشرفته فینیكس در آن زمان و تعداد نا معلومی موشك های اسپارو و سایدوایندر به جنگ هواپیماهای عمدتاً روسی عراق رفتند. هیچ یك از طرف های درگیر در جنگ آمار صحیح و درستی از شكارهای خود در نبرد های هوایی به جامعه جهانی ارائه ندادند، اگرچه وقایع مشهود دال بر ساقط شدن بیش از هشتاد فروند هواگرد عراقی به وسیله اف-14 های ایرانی است. عمده این هواگردها شامل هواپیماهای میگ 21، میگ 23، میگ 25، سوخو 20، سوخو 22، جنگنده های میراژ اف-1 و تعدادی هلیكوپتر های میل می باشد كه از شوروی سابق خریداری شده بودند.

 

1981، ساقط شدن دو فروند سوخو 22 لیبیایی توسط تامكت های USN: در اوایل دهه هشتاد میلادی، كشور لیبی مشكلاتی را در زمینه مرزهای آبی بین المللی ایجاد كرده بود. بنا بر قوانین بین المللی، كشورهای ساحلی حق دارند تا دو مایل حاشیه دریا را جزو مرزهای خود به شمار آورند در حالی كه كشور لیبی این قانون را قبول نداشته و تا 12 مایل آن طرف تر از مرزهای خشكی خود، دریا را جزو مرز های كشورش می دانست. نیروی دریایی آمریكا در نقش نیروی پلیس بین المللی روزانه گشت هایی را بر فراز حریم هوایی بین المللی كه از آن سو لیبی جزو مرزهای خود می دانست انجام می داد كه اكثر این پرواز به درگیری های مانوری بین جنگنده های روسی لیبی و جنگنده های آمریكایی می انجامید. صبح نوزدهم آگوست سال 1981 بود. دو فروند F-14A از ناو هواپیمابر نیمیتز برخاسته و به قصد انجام ماموریت گشت هوایی یا CAP در حال پرواز بودند كه هواپیمای پیش اخطار آواكس E-2 آن ها را از وجود دو فروند سوخو 22 فیتر در منطقه آگاه كرد كه مستقیماً به سمت تامكت ها در حال حركت بودند. با نزدیك شدن سوخوها به هواپیماهای تامكت، آتشی از زیر بال هواپیمای سوخو 22 لیدر پیدا شد كه بعد ها معلوم شد كه این آتش مربوط به روشن شدن موشك AA-2 آتول بوده كه به سمت اولین تامكت شلیك شده بود. این موشك به تامكت ها برخورد نكرد و با این اتفاق، چون به سمت تامكت ها شلیك شده بود خلبان ها می توانستند به سوخو 22 های لیبی شلیك نمایند. پس خلبان لیدر تامكت مسیر خود را به سمت سوخو 22 وینگ من تغییر داد و با رها شدن از اشعه مستقیم آفتاب صبحگاهی كه چشم فرمانده تامكت را آزار می داد، یك فروند موشك سایدوایندر از بال تامكت جدا شده و مستقیماً به درون اگزوز موتور سوخو 22 رفت و از قسمت كابین به بعد سوخو به طور كلی منهدم شد اما خلبان با موفقیت از هواپیمای نیمه سوخته خود اجكت كرد. دومین فروند سوخو 22 هم با شلیكی عالی به سرنوشت سوخو 22 دیگر دچار شد و بدین ترتیب بار دیگر برتری تامكت اثبات گردید.

 

1983، نبرد بر فراز لبنان و درگیری با میگ ها و موشك های SAM: در اواخر سال 1983، نیروهای حافظ صلح آمریكا در منطقه لبنان، كشوری كه درگیر جنگ های داخلی است،  مورد تهدید حملات نیروهای گروه های نظامی لبنان و نیروهای سوریه قرار گرفتند. در نتیجه این حملات، اسكادران های VF-11 و VF-31 از روی ناو هواپیمابر جان اف كندی به انجام عملیات پرداختند. در طی این عملیات، هواپیماهای تامكت به شدت مورد تهاجم موشك های زمین به هوای SAM و موشك های AAA قرار گرفتند، هر چند كه هیچ از آن ها به تامكت ها برخورد نكرد. یكی از خلبانان اسكادران VF-11 می گوید: «در یكی از پروازهای خود بر فراز لبنان كه در اصل ماموریت شناسایی به وسیله سیستم TARPS بود، به طور همزمان رادار تامكت من بر روی هشت هواپیمای میگ قفل نمود، اما میگ ها با انجام مانورهای سپلیت اس مانع از قفل صحیح و شلیك می شدند، هر چند كه نهایتاً هواپیماهای دشمن به سمت سوریه عقب نشینی كردند.» در این عملیات هیچ هواپیمای تامكتی ساقط نشده و حتی آسیبی به آن ها نرسید، در حالی كه در حملات بعدی دو هواپیمای A-6 و A-7 سرنگون شدند.


هواپیماهای F-14 تامكت در حال پرواز با بالهای بسته


1985، نجات هواپیمای مسافربری از بند ربایندگان توسط تامكت ها: در سال 1985، هواپیمای مسافربری متعلق به خطوط هوایی مصر در پرواز مصر به لیبی توسط هواپیما ربایان سازمان آزادی بخش فلسطین برای در فشار گذاشتن دولت اسرائیل به منظور آزادی زندانیان سیاسی ربوده شد. به منظور آزادی هواپیمای مسافربری از بند ربایندگان، هفت هواپیمای اف-14 تامكت مامور رهگیری هواپیمای بوئینگ 737 شدند كه سه فروند از این هواپیما ها برای دفع خطر احتمالی تهاجم هواپیماهای لیبیایی در نظر گرفته شدند. یك هواپیمای پیش اخطار E-2 از قبل موقعیت دقیق هواپیمای قربانی را مشخص كرده و تامكت ها را بدان سمت هدایت نمود. هواپیماهای تامكت در شرایط سخت پرواز شبانه و سكوت كامل رادیویی و همچنین در حالتی كه تمام چراغ های بیرونی هواپیماها خاموش شده بود، به بوئینگ 737 قربانی نزدیك شدند. هواپیماهای F-14 به گونه ای جالب در جلو، عقب و طرفین هواپیمای بوئینگ 737 قرار گرفتند و پس از ثبات موقعیت، تامكت ها تمام چراغ های خود را روشن كرده و ارتباط رادیویی خود را با خلبان بوئینگ 737 برقرار نمودند. هواپیمای تروریست ها به شیوه ای بسیار غافلگیر كننده رهگیری شده و تا فرودگاهی در ایتالیا اسكورت شد. پس از فرود، گروه های پلیس هواپیما را احاطه كرده و تروریست ها را با موفقیت دستگیر نمودند.

 

1989، ساقط شدن دو فروند میگ 23 لیبیایی توسط تامكت های USN: روز چهارم ژانویه سال 1989، بار دیگر نیروی هوایی لیبی مغلوب نیروی دریایی آمریكا شد. دو فروند F-14 تامكت كه از ناو هواپیمابر جان اف كندی برخاسته بودند، بار دیگر در حریم بین المللی هواپیماهای لیبیایی را مشاهده كردند. یك روال كاملاً معمولی این بود كه همانند اكثر اوقات رادار قدرتمند AN/AWG-9 هواپیماهای تامكت روی هواپیمای دشمن قفل می شد تا هواپیماهای دشمن از وجود قفل راداری آگاه شده و امكان بازگشت بدون درگیری برای آن ها به وجود می آمد. معمولاً همین اقدام برای دور كردن هواپیماهای دشمن كافی بود، چرا كه صدای قفل رادار مسلح AWG-9 به اندازه كافی ترسناك است كه هواپیماهای نسل سوم روسی را بترساند. اما انگار این بار خلبانان لیبیایی شجاع تر از این حرف ها بودند چرا كه به نزدیك تر شدن به تامكت های آمریكایی ادامه دادند. پس از هشت دقیقه مانورهای دو طرف برای یافتن موقعیت خوب شلیك، سرانجام دستور درگیری از سوی مركز فرماندهی ناو صادر شد. نخستین تامكت روی هدف قفل كرده و موشك اسپاروی خود را شلیك كرد، اما موشك به هدف برخورد نكرد. این در حالی بود كه موشك دوم شلیك شده از همین هواپیما هدف خود را پیدا كرده و با موفقیت به آن اصابت نمود. تامكت دوم نیز به دلیل فاصله نزدیك استفاده از موشك سایدوایندر خود را ترجیح داده و موشك را شلیك كرد. این موشك نیز به هدف اصابت نموده و به داخل اگزوز موتور هواپیمای دشمن رفت.

 

1991، جنگ خلیج و آزادسازی كویت: در سال 1991، شش ماه بعد حمله نیروهای عراق بعث به كویت به منظور اشغال چاه های نفت آن كشور، نیروهای متحد حملات گسترده ای را علیه عراق صورت دادند. نیروی هوایی كشورهای متحد كاملاً بر نیروی هوایی عراق پیروز بود و این مسئله از تعدد هواپیماهای نیروهای متحد و همچنین عدم پشتیبانی غرب از عراق و فرسوده بودن جنگنده های عمدتاً روسی عراقی ناشی می شد. تعداد فراوانی از جنگنده عراقی برای جلوگیری از نابودی و انهدام به ایران پناه آوردند، به طوری كه حتی در حال حاضر جنگنده هایی چون سوخو 24، میگ 21، سوخو 22 و A-50 های عراقی در ایران مشغول به خدمت اند. در این جنگ حادثه كلاسیك «شكار میگ» رخ نداد و این بدان دلیل بود كه اكثر جنگنده های عراقی با مشاهده جنگنده های نیروهای متحد در فواصل نزدیك اقدام به عقب نشینی و حتی فرار می كردند. اف-14 های نیروی دریایی عملیات مختلفی را در اسكورت ناوهای هواپیمابر و هواپیماهای آواكس در این جنگ انجام دادند. شایعه ها دال بر آن بود كه خلبانان عراقی كاری مشابه آن چه در مقابل اف-14 های ایران در جنگ تحمیلی انجام دادند را صورت می دادند، بدین ترتیب كه به محض آگاهی از قفل شدن رادار تامكت روی هواپیمایشان، مسیر كاملاً مخالف را پیش رو گرفته و تقریباً از منطقه خطر تنها می گریختند.  تنها شكار تامكت در این جنگ سرنگونی یك فروند هلیكوپتر میل-8 هیپ با موشك سایدوایندر بود كه از فاصله نزدیك صورت گرفت. در ششم فوریه 1991، یك فروند F-14B از اسكادران VF-103 از بین رفت كه در طی این حادثه، یكی از خلبانان نجات یافت و دیگری به اسارت گرفته شده و در پایان جنگ آزاد گردید.

 

2000-1999، جنگ یوگسلاوی سابق: در طی جنگ یوگسلاوی، شاید F-14 بزرگترین و موثر ترین نقش های عمر خدمتی خود را ایفا كرد. در این نبرد هواپیماهای تامكت از اسكادران های مختلف برای پرواز در ماموریت هایی چون پشتیبانی نزدیك، بمباران دقیق با بمب های لیزری و ماموریت های شناسایی به كمك سیستم پیشرفته TARPS شركت داشتند. از ناو هواپیما بر یو اس اس تئودور روزولت كه به جنگ یوگسلاوی و خصوصاً نبرد كوزوو فرستاده شده بود، در بین ماه های آورین و ژوئن همان سال تعداد 4270 سورتی پرواز انجام شد كه از این تعداد 3055 عدد آن ها پروازهایی عملیاتی بودند كه در آن ها هواپیماهای تامكت از اسكادران VF-14 و F/A-18 نقش موثری داشتند. در این عملیات تعداد 477 هدف تاكتیكی و حدود 80 هدف ثابت نابود گردید در حالی كه آمار سقوط یا سرنگونی هواپیماهای خودی هنوز صفر بود.

 

2001، عملیات علیه تروریسم پس از حادثه یازدهم سپتامبر: در یازدهم سپتامبر سال 2001 میلادی، تروریست های گروه های وابسته با ربودن هواپیماهای مسافربری در بین راه و هدایت آن ها به سمت شهر نیویورك و برخورد كردن آن ها با دو ساختمان تجارت جهانی، موجب كشته شدن هزاران انسان بیگناه شدند. در این حادثه دو ساختمان برج های دوقلوی تجارت جهانی به شدت آسیب دیدند، به همین دلیل تعمیر آن ها مقرون به صرفه تشخیص داده نشده و هر دو ساختمان برای همیشه از آن منطقه حذف شدند. بلافاصله در دوازدهم سپتامبر، ناتو بیانیه ی جدیدی صادر كرد كه به موجب آن حمله یك كشور عضو این سازمان، حمله به تمام كشورهای عضو آن بود و همه می بایست در دفع تهاجم شركت كرده و كشور متجاوز را به عقب نشینی وادار كنند. به زودی تروریست ها شناسایی شدند. این تروریست ها تحت فرماندهی شخصی به نام اسامه بن لادن كه در افغانستان زندگی می كرد و مورد حمایت رژیم طالبان بود به فعالیت می پرداختند. چند هفته پس از تهاجم به ساختمان های تجارت جهانی، نیروهای آمریكایی و انگلیسی عملیات گسترده ای را علیه شبكه تروریست ها و نیروهای آن ها در افغانستان آغاز كردند. در این عملیات هواپیماهای F-14 كاملاً مسلح به همراه هواپیماهای F/A-18 از روی ناوهای هواپیمابر به انجام عملیات پرداختند و هدف های زیادی چون پایگاه ها، تسلیحات، كمپ های تمرین نبرد و همچنین واحد های نیروی رژیم طالبان را نابود كردند. در نهم اكتبر 2002، هواپیمای F-14 متعلق به اسكادران VF-14 مسیر 1700 مایلی خلیج فارس تا مزار شریف را برای عملیات بمباران دقیق طی كرد كه در این عملیات، هواپیماهای رژیم طالبان به كلی منهدم شدند.

 

 

 

http://iranianairforce.mihanblog.com

 

 


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:



 
 
نویسندگان
پیوندها
آخرین مطالب